Η Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων για το έτος 2023 υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην αποκατάσταση των υγροτόπων, με το σύνθημα: «It’s time for wetland restoration (Ήρθε η ώρα για αποκατάσταση υγροτόπων)». Υπενθυμίζει την ανάγκη να αντιστραφεί η ταχεία απώλειά τους και καλεί όλους τους εμπλεκόμενους, από το ευρύ κοινό έως τους αρμόδιους φορείς, να αναλάβουν δράση.
Οι υγρότοποι σήμερα μπορεί να μην αποξηραίνονται ολοκληρωτικά, όπως στο παρελθόν, δέχονται όμως πολύπλευρες πιέσεις (εγκιβωτισμούς όχθης, εκχερσώσεις βλάστησης, κατασκευές φραγμάτων κ.λπ.).
Σε αυτές προστίθεται ο κατακερματισμός του τοπίου, αποτέλεσμα κυρίως των υποδομών μεταφορών, της αστικοποίησης και της εντατικοποίησης της γεωργίας. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ευρωπαϊκή πολιτική για τη φύση, που τα προηγούμενα έτη εστίαζε στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, αντιμετωπίζει πλέον την πρόκληση να διατηρήσει περιοχές με υψηλή βιοποικιλότητα, τόσο εντός, όσο και εκτός των περιοχών αυτών. Ενδιαφέρον υπάρχει για τη διασύνδεση των προστατευόμενων περιοχών, ιδίως ενόψει των αλλαγών που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και της ανάγκης για μετανάστευση ειδών με σκοπό τη διατήρησή τους. Οι υγρότοποι αποτελούν περιοχές σημαντικές για την βιοποικιλότητα, τόσο καθαυτές (νησίδες), όσο και ως οικολογικοί διάδρομοι που διασυνδέουν άλλες περιοχές που είναι σημαντικές για τη βιοποικιλότητα.
Σε πρόσφατη καινοτόμο έρευνα στο πλαίσιο του έργου του ΟΦΥΠΕΚΑ «Επιστημονική τεκμηρίωση συνδεσιμότητας περιοχών NATURA με τα φυσικά και ημιφυσικά οικοσυστήματα της περιοχής ευθύνης της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νοτίου Πελοποννήσου», το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας / Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων – Υγροτόπων (ΜΓΦΙ/ΕΚΒΥ) χαρτογράφησε δίκτυο περιοχών ευνοϊκών για τη βιοποικιλότητα στην Πελοπόννησο και τεκμηρίωσε τη θέση και τα όρια 44 υγροτόπων. Η εργασία αυτή υπέδειξε περιοχές που χρειάζεται να αποτελέσουν κατά προτεραιότητα αντικείμενα διατήρησης, αειφορικής διαχείρισης και αποκατάστασης.
Το ΜΓΦΙ/ΕΚΒΥ, από την ίδρυσή του, συμβάλλει στη διατήρηση και αποκατάσταση των υγροτόπων. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι η συμβολή στην αποκατάσταση λιμνών (π.χ. Μαυρούδα, Κάρλα), η ανόρθωση ενδιαιτημάτων (π.χ. λίμνες Χειμαδίτιδα-Ζάζαρη, λιμνοθάλασσα Δράνα, παράκτιο έλος Ψαχνών), ο καθορισμός ελάχιστης οικολογικής στάθμης σε λίμνες και ποταμούς (Βεγορίτιδα, Πετρών, Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη, Παμβώτιδα, Αξιός) και η αξιολόγηση της τρωτότητας των υγροτόπων της Αττικής και η συναφής στρατηγική και σχέδιο δράσης.
