Πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο 2024 η πρώτη δειγματοληψία για τον έλεγχο της ποιότητας της θάλασσας στον Όρμο της Θεσσαλονίκης (Θερμαϊκός κόλπος), στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων Υγροτόπων του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ), για την περίοδο Οκτώβριος 2024 – Σεπτέμβριος 2025.
Από το 2016, το Τμήμα Περιβάλλοντος και Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή του Δήμου Θεσσαλονίκης συνεργάζεται με το ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ για την υλοποίηση του Έργου «Έλεγχος και Παρακολούθηση της ποιότητας της θάλασσας στον Όρμο της Θεσσαλονίκης». Το έργο έχει στόχο τη διαχρονική παρακολούθηση της ποιότητας του νερού στον Όρμο της Θεσσαλονίκης, μέσω της διενέργειας δειγματοληψιών πεδίου σε 10 σημεία (5 πελαγικά και 5 παράκτια), σε μηνιαία βάση.
Για τον έλεγχο της ποιότητας της θάλασσας παρακολουθούνται βιολογικές παράμετροι, όπως η συγκέντρωση της χλωροφύλλης στο θαλασσινό νερό και η σύνθεση και αφθονία των φυτοπλαγκτικών οργανισμών, και φυσικοχημικές παράμετροι, όπως η θερμοκρασία, η διαφάνεια του νερού, το διαλυμένο οξυγόνο, pH, αλατότητα και αγωγιμότητα και θρεπτικά ιόντα.
Τα δεδομένα και τα αποτελέσματα του έργου είναι προσβάσιμα μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου Θεσσαλονίκης (https://envdimosthes.gr/thallassio-perivallon/) και με αυτόν τον τρόπο είναι διαθέσιμα σε κάθε φορέα που διενεργεί μελέτες ή έρευνα στην περιοχή, σε φορείς που είναι αρμόδιοι για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων στην αστική θαλάσσια περιοχή, και φυσικά στο ευρύ κοινό.
Ο Όρμος της Θεσσαλονίκης, ο οποίος αποτελεί το εσωτερικότερο τμήμα του Θερμαϊκού κόλπου, είναι ένας ευμετάβλητος κόλπος. Στα περίπου 10 έτη κατά τα οποία υλοποιείται το έργο, η επιστημονική ομάδα του ΜΓΦΙ-ΕΚΒΥ και του Δήμου Θεσσαλονίκης έχει παρατηρήσει και καταγράψει συχνά έντονες διακυμάνσεις των φυσικοχημικών και βιολογικών παραμέτρων.
Αυτές οι διακυμάνσεις μπορεί να οφείλονται:
α) στα φυσικά γνωρίσματα του ίδιου του Όρμου (μικρό άνοιγμα και βάθος κ.ά.),
β) στις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, που ασκούνται στην παράκτια ζώνη, τόσο στο πολεοδομικό συγκρότημα όσο και στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής (π.χ. αγροτικές καλλιέργειες),
γ) σε μεταβολές στις κλιματικές παραμέτρους (θερμοκρασία αέρα, άνεμοι κ.λπ.)
δ) σε συνδυασμό των ανωτέρω.
Γενικώς, σύμφωνα με τις τιμές των βιολογικών και φυσικοχημικών στοιχείων, η κατάσταση της θάλασσας στον Όρμο της Θεσσαλονίκης κατατάσσεται από υψηλή μεσότροφη έως και εύτροφη. Σημειώνεται τέλος ότι οι εποχικές ανθίσεις του φυτοπλαγκτού, οι οποίες παρατηρούνται κυρίως στην παράκτια ζώνη του Όρμου, σημειώνονται πλέον περισσότερες φορές μέσα στο έτος. Αυτό παρατηρείται ιδιαίτερα κατά τους εαρινούς και θερινούς μήνες, όταν οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του φαινομένου (υψηλές θερμοκρασίες, απουσία ρευμάτων κ.ά.).